Opłata recyklingowa za reklamówki w BDO

Prowadzisz sklep lub hurtownie? Oferujesz swoim klientom reklamówki? Jeżeli tak, to jest ryzyko, że Twojej firmy dotyczy opłata recyklingowa. Wiąże się z tym wiele innych obowiązków, w tym obowiązek wpisu do BDO i składania rocznych sprawozdań. Zobacz jak działać zgodnie z prawem! 

8 min. czytania  |  stan prawny na 15.06.2021 r.

Autor: Mikołaj Maśliński

Do niedawna torby z tworzyw sztucznych, były nieodłącznym elementem handlu. Szacuje się, że do końca 2017 r. statystyczny Polak zużywał w ciągu roku nawet 300 sztuk reklamówek! Aktualnie coraz częściej „zrywki” zastępują torby papierowe.

Nie jest to przypadek.

Do używania toreb z tworzyw sztucznych skutecznie zniechęcają przepisy. Mianowicie, na mocy unijnej dyrektywy 2015/720 wszystkie państwa członkowskie zostały zobowiązane do tego, aby podjąć środki służące znaczącemu zmniejszaniu zużycia lekkich, plastikowych toreb na zakupy. Warto przy tym zauważyć, że do 31 grudnia 31 grudnia 2025 r. średnie roczne zużycie reklamówek powinno zostać ograniczone do 40 sztuk na osobę!

W Polsce realizacji tego celu służy opłata recyklingowa.

Opłata recyklingowa od 1 stycznia 2018 r. 

Regulacje dotyczące tego kto i kiedy pobiera opłaty za reklamówki zostały zawarte w ustawie z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Co istotne, opłata recyklingowa obowiązuje od 1 stycznia 2018 r.

Wiele firm nie jest jednak świadoma, że pobieranie opłaty za wydane reklamówki to nie jedyny ich obowiązek!

Opłata recyklingowa – kto i kiedy ma obowiązek ją pobierać?  Pan Adam prowadzi drogerię. W mediach usłyszał, że ma obowiązek pobierać opłatę za reklamówki w wysokości 20 gr. W związku z tym Pan Adam konsekwentnie nabija na paragon opłatę za reklamówki i jest przekonany, że wykonuje swoje obowiązki. Niestety, Pan Adam nie jest świadomy tego, że z poborem opłaty recyklingowej wiążę się szereg innych obowiązków. Obejmują one m.in. obowiązek uzyskania wpisu do BDO. Brak wpisu do BDO jest zagrożony sankcją w wysokości od 5 000 zł do nawet 1 000 000 zł! Ponadto, od 2020 r. Pan Adam powinien składać sprawozdania na temat nabytych i wydanych reklamówek przez system BDO. Ponieważ nie wykonuje tego obowiązku, może otrzymać karę grzywny. Co więcej, Pan Adam powinien przekazywać opłatę recyklingową na konto właściwego urzędu marszałkowskiego. W związku z tym, że nie wykonuje tego obowiązku, od każdej pobranej i nierozliczonej w terminie opłaty recyklingowej rosną odsetki.

Niestety, wiele firm jest w podobnej sytuacji jak Pan Adam. Dlatego postanowiłem odrobinę przybliżyć obowiązki przedsiębiorców związane z opłatą recyklingową! 

 

 

FAKT 1. Nie każda reklamówka objęta jest opłatą recyklingową

Obowiązek poboru opłaty recyklingowej wynika z art. 40a ustawy o gospodarce opakowaniami.

Opłat recyklingowa – kiedy należy ją pobierać? „Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego przeznaczone do pakowania produktów oferowanych w tej jednostce, jest obowiązany pobrać opłatę recyklingową od nabywającego torbę na zakupy z tworzywa sztucznego.” Podstawa prawna: art. 40a ust. 1 ustawy o opakowaniach

Jak widzisz, opłata recyklingowa jest pobierania od nabywającego „torbę na zakupy z tworzywa sztucznego”. Powstaje natomiast pytanie: czym w świetle prawa jest torba na zakupy z tworzywa sztucznego?

Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w art. 8 pkt 15a ustawy o opakowaniach. Zgodnie z tym przepisem przez torbę na zakupy z tworzywa sztucznego rozumie się „torby na zakupy, z uchwytami lub bez uchwytów, wykonane z tworzywa sztucznego, które są oferowane w jednostkach handlu detalicznego lub hurtowego”.

Zwróć zatem uwagę, że opłatę recyklingową pobieramy zarówno od klasycznych „reklamówek z uszami”, jak również od innych reklamówek. Mowa tutaj chociażby o woreczkach śniadaniowych czy workach strunowych. Ale to nie koniec definicji!

Rodzaje reklamówek objętych opłatą recyklingową

Ustawa o opakowaniach wymienia trzy rodzaje reklamówek. Kryterium podziału to grubość oraz zastosowanie. Podstawowe dwa rodzaje opakowań to:

1. lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 50 mikrometrów,
2. pozostałe torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału równej 50 mikrometrów i większej.

Na pierwszy rzut oka ten podział wydaje się klarowny: mamy „grube” i „cienkie” reklamówki. Warto w tym miejscu zauważyć, że obowiązek poboru opłaty recyklingowej od „grubych reklamówek”, czyli tych powyżej 50 mikrometrów, wszedł w życie 1 września 2019 r. Wcześniej tego typu torby nie były objęte opłatą, co doprowadziło do masowego obchodzenia przepisów. Ale o tym może przy innej okazji. ?

Aktualnie kluczowy jest natomiast fakt, że Ustawa o opakowaniach wyróżnia jeszcze jedną kategorię reklamówek. Mowa tutaj o tzw. „bardzo lekkich torbach na zakupy z tworzywa sztucznego”.

Reklamówki wskazane powyżej w punkcie 1 i 2 były wyróżnione wyłącznie z uwagi na kryterium grubości. Natomiast ostatnia grupa reklamówek została wyróżniona także ze względu na funkcje.

Bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego – definicja  „Bardzo lekkie torby na zakupy z tworzywa sztucznego o grubości materiału poniżej 15 mikrometrów, które są wymagane ze względów higienicznych lub oferowane jako podstawowe opakowanie żywności luzem, gdy pomaga to w zapobieganiu marnowaniu żywności”. Podstawa prawna: art. 8 pkt 15a lit. b ustawy o opakowaniach

Jak widzisz, reklamówka zostanie uznana za „bardzo lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego” tylko wtedy, jeżeli łącznie spełni następujące kryteria:

• grubość tworzywa sztucznego, z którego została wykonana, jest poniżej 15 mikrometrów;
• jest wymagana ze względów higienicznych lub jest oferowana jako podstawowe opakowanie żywności luzem;
• gdy jej stosowanie pomaga w zapobieganiu marnowaniu żywności.

Prowadzi to do następującego wniosku: w przypadku bardzo lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego kluczowa jest nie tylko ich grubość, ale także ich przeznaczenie!

Zwolnienie z opłaty recyklingowej

Definicja „bardzo lekkiej torby na zakupy z tworzywa sztucznego” jest ważna w kontekście poboru opłaty recyklingowej. Wynika to z faktu, że ustawodawca zwalnia z obowiązku pobierania opłaty recyklingowej od tego typu reklamówek. Omawiane zwolnienie wynika bezpośrednio z art. 40a ust. 2 ustawy o opakowaniach. Zgodnie z tym przepisem:

opłaty recyklingowej nie pobiera się od nabywającego bardzo lekką torbę na zakupy z tworzywa sztucznego.

W praktyce jednak ten przepis wiele osób źle interpretuje.

Przykład – opłata recyklingowa od reklamówek na śrubki  Pan Maciej prowadzi sklep z narzędziami. W Internecie przeczytał, że nie ma obowiązku pobierać opłaty recyklingowej za najcieńszych reklamówek (poniżej 15 mikrometrów). Ponieważ w swojej ofercie ma śrubki, to przy regałach powiesił zrywki, do których klienci mogą je zapakować. Oferowane reklamówki mają grubość 7 mikrometrów. Mimo tego, że faktycznie są to reklamówki poniżej 15 mikrometrów, to i tak Pan Maciej ma obowiązek pobrać opłatę recyklingową. Wynika to z faktu, że reklamówki, które oferuje w swoim sklepie, nie są wymagana ze względów higienicznych lub jako podstawowe opakowanie żywności luzem. W związku z tym nie są stosowane w celu zapobieganiu marnowaniu żywności. W takiej sytuacji reklamówki stosowane przez Pana Macieja należy zaliczyć do lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, od których pobierana jest opłata recyklingowa.

FAKT 2. Sklep ma obowiązek pobierać opłatę recyklingową od wydanych reklamówek.

Często spotykam się z takim pytanie: „No dobra, Panie Mikołaju, ale po co ja mam płacić za reklamówki skoro to zniechęca klientów do robienia zakupów? Ja wole zapłacić za klienta tą reklamówkę sam.”

Niestety, tutaj ustawodawca mówi jednoznacznie – masz obowiązek pobrać opłatę od klienta! W końcu funkcją tych przepisów jest zniechęcenie klienta do poboru reklamówki! Dlatego właśnie to konsument ma z własnej kieszeni ponieść tę opłatę, aby zmotywować go do noszenia własnej „tytki” (jak to mówimy w Poznaniu ?).

Kara za niepobranie opłaty recyklingowej

Pamiętaj! Jeżeli nie pobierasz opłaty recyklingowej to grozi Ci administracyjna kara pieniężna w wysokości od 500 zł do nawet 20 tysięcy złotych. Podmiotem właściwym do kontrolowania przedsiębiorców jest Inspekcja Handlowa. Jeżeli zatem w trakcie kontroli inspektor stwierdzi, że wydajesz reklamówki i nie pobierasz opłaty, to musisz liczyć się z karą.

 

Chcesz działać zgodnie z prawem? Zobacz mój kurs!

FAKT 3. Sklep pobierający opłatę recyklingową musi prowadzić ewidencję nabytych i wydanych reklamówek

Jeżeli wydajesz reklamówki objęte opłatą recyklingową, to w takiej sytuacji masz obowiązek prowadzić ich ewidencję. Taka ewidencja powinna zawierać co najmniej informację o liczbie nabytych oraz wydanych lekkich i pozostałych toreb na zakupy z tworzywa sztucznego.

Prawodawca nie określa przy tym, jak ma wyglądać wzór ewidencji reklamówek. W art. 40f ust. 1 ustawy o opakowaniach wskazano jedynie, że powinna być prowadzona w postaci papierowej albo w postaci elektronicznej. Czyli możesz ją prowadzić w zeszycie, w Excelu lub w inny dogodnym dla ciebie miejscu.

Jeżeli szukasz więcej informacji o tym, jak prowadzić ewidencję opakowań, to poniżej znajdziesz link do kursu, w którym udostępniam przygotowany przeze mnie wzór ewidencji opakowań, a także wyjaśniam więcej niuansów związanych z opłatą recyklingową.

 

FAKT 4. Opłatę recyklingową należy przekazać na konto Urzędu Marszałkowskiego.

Myślę, że jest to jeden z najczęściej popełnianych błędów. Znam wielu przedsiębiorców, którzy pobierają opłatę za reklamówki, natomiast nie odprowadzają jej do urzędu marszałkowskiego.

Pamiętaj: choć wpływy z opłaty recyklingowej stanowią przychód przedsiębiorcy, to jednak powinien on przekazać tę opłatę na konto właściwego urzędu!

Opłata recyklingowa – termin na rozliczanie opłaty z urzędem marszałkowskim Pani Ania prowadzi w Warszawie sklep typu „Wszystko za 5 złotych”. W związku z tym, że oferuje reklamówki ma obowiązek po każdym zakończonym kwartale przekazać opłatę recyklingową na właściwe konto Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. Co istotne, opłata recyklingowa jest uiszczana w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym została pobrana. Przykładowo, opłatę recyklingową pobraną w II kwartale 2021 r. Pani Ania ma obowiązek wpłacić na konto urzędu do 15 lipca 2021 r. Jeżeli nie zrobi tego w tym terminie, to rozpocznie się naliczanie odsetek za zwłokę.

FAKT 5. Sklep pobierający opłatę recyklingową musi uzyskać wpis do BDO

Przedsiębiorca, który pobiera opłatę recyklingową, ma obowiązek uzyskać wpis do tabeli 7 Działu VI BDO jako „prowadzących jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingowe”.

Na dzień publikacji tego tekstu wpis w tym dziale posiadało niewiele ponad 22 tys. firm. Co ważne, wniosek o wpis w dziale tabeli 7 Działu VI rejestru BDO należało złoży do końca grudnia 2019 r. (nota bene jest to wyjątek od zasady, że wniosek o wpis do BDO należało złożyć do 24 lipca 2018 r.).

W mojej ocenie tak niewielka liczba firm wpisanych w BDO w związku z reklamówkami wynika z dwóch faktów. Po pierwsze, przedsiębiorcy nadal nie są świadomi takiego obowiązku. Po drugie, wielu z nich posiada błędne wpisy do BDO.

Przykład – niewłaściwy wpis do BDO Pan Marcin prowadzi sklep z różnymi produktami z Niemiec, w którym oferuje reklamówki. Pan Marcin sprzedaje m.in. proszki, kawę i słodycze. W 2019 r. uzyskał wpis do działu XII rejestru BDO. W tym przypadku jest to jednak błędny wpis. Jako jednostka handlu detalicznego, w której są ofertowane reklamówki, Pan Marcin powinien uzyskać wpis w tabeli 7 działu VI rejestru BDO. Ponadto, w związku z importem produktów w opakowaniach posiada status podmiotu „wprowadzającego produkty w opakowaniach” musi uzyskać wpis w tabeli 4 działu VI BDO. Mimo że Pan Marcin posiada wpis do BDO, to jednak nadal jest zagrożony sankcją wynikającego z niewłaściwego zakresu wpisu! Ponieważ Pan Marcin nie jest świadomy swoich obowiązków, nie składa sprawozdań i nie rozlicza wprowadzanych opakowań oraz reklamówek, co wiąże się dodatkowymi sankcjami.

FAKT 6. Należy składać sprawozdania na temat nabytych i wydanych reklamówek

Bardzo często sprawozdania pełnią funkcję fiskalnie i nie inaczej jest w tym wypadku. Po to składamy sprawozdania z wydanych i nabytych reklamówek, aby Urząd Marszałkowski mógł zweryfikować, czy rozliczasz się prawidłowo z reklamówek i czy kwoty, które wpłaciłeś na konto Urzędu Marszałkowskiego są wpłacane w odpowiedniej wysokości.

Co istotne, sprawozdania z reklamówek należy złożyć do 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy.

Przykład – sprawozdania za reklamówki / opłata recyklingowa Pani Ewa prowadzi sklep spożywczy, w którym oferuje reklamówki. Pakuje do nich m.in. kawę, jogurty i inne produkty, które mają własne opakowania. W związku z tym nie łapie się na zwolnienie z opłaty recyklingowej. W 2020 r. Pani Ewa nabyła 1500 reklamówek o grubości powyżej 50 mikrometrów, czego wydała 1354 sztuki. Mimo że Pani Ewa na bieżąco uiszczała opłatę recyklingową, to i tak do 15 marca 2021 r. powinna była złożyć sprawozdanie w systemie BDO.

Pamiętaj o tym, że sprawozdanie jest roczne. Natomiast opłatę recyklingową wnosimy do 15 dnia następującego po zakończonym kwartale.

 

Podsumowanie

Jak widzisz, z opłatą recyklingową wiąże się znacznie więcej obowiązków niż mogłoby się wydawać. W praktyce pojawia się również wiele niuansów prawnych. Co więcej, przepisy w tym zakresie częściowo pokrywają się z regulacjami związanymi wprowadzaniem produktów w opakowaniach. Pewne trudności budzie również fakt, że reklamówki rozliczamy przez system BDO.

Jeżeli zatem chcesz działać zgodnie z prawem, to warto pochylić się nad tym tematem, aby uniknąć dotkliwych sankcji finansowych. Zapraszam Cię do dyskusji na mojej otwartej grupie na Facebooku Akademia BDO, gdzie możesz wymienić się doświadczeniami z innymi przedsiębiorcami. Możesz także zapisać się do mojego newslettera lub skorzystać z kursu „Reklamówki w BDO”. W ten sposób nie przegapisz żadnych terminów rozliczeń w BDO!

Tyle na dziś!

 

Pozdrawiam serdecznie,

Mikołaj Maśliński

PS Korzystając z okazji, że „mam głos”, to chciałbym Cię bardzo zachęcić, aby w praktyce jednak zastępować reklamówki z tworzyw sztucznych tekstylnymi wielokrotnego użytku! Dbajmy wspólnie o środowisko – nie tylko dlatego, że zmusza nas do tego BDO! 🙂